به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، سطح انتظارات مقامات اسرائيلي با توجه به روند مذاکرات بين ايران و 1+5 و تحولات مربوط به پرونده هسته اي ايران با تغييراتي بسياري همراه بوده است. مقاومت هايي كه از جانب ايران صورت گرفت و پيشرفت هايي كه در برنامه هسته اي خود به آن نائل آمد و از طرفي ناكامي هاي اسرائيل بعد از اجراي استراتژي هاي مختلف در متوقف كردن اين روند، عامل اصلي اين تغيير بوده است.

مركز مطالعات امنيت ملي اسرائيل 7ماه قبل از توافق ژنو (25 فوريه 2013) در گزارشي جالب به قلم افرايم اسکولاي پيش بيني كرده بود كه ايران احتمالا در نهايت جداگانه و خارج از چارچوب مذاكرات 1+5 با آمريكا بر سر برنامه هسته اي خود به توافق خواهد رسيد.در اين توافقنامه كه نگراني هاي اسرائيل هم در آن گنجانده شده دليل علاقه مندي ايران به انجام توافق خنثي كردن حمله اسرائيل به تنهايي يا به همراه ايالات متحده به تاسيسات هسته اي ايران قلمداد شده است !!!

نکته مهم تشابه متن توافق ژنو و متن پيش بيني شده در بعضي از بخش هاست. البته تحليلگران اين مركز معتقدند كه چنين توافق نامه اي خبر خوب براي اسرائيل محسوب نمي شود زيرا برنامه هسته اي نظامي ايران را متوقف نخواهد كرد بلكه صرفا آن را براي مدت زمان نامعلومي به تاخير مي اندازد. با اين حال، اسرائيل ناگريز خواهد بود كه با اين توافق كنار بيايد. بي اعتمادي ذاتي اسرائيل به ايران، اجازه نمي دهد تا براي اين توافقنامه آرزوي موفقيت كند در عين حال از ديدگاه اين تحليلگران بعيد است ايران با دقت به اين توافقنامه پايبند بماند اما اين توافقنامه باعث شكل گيري يک وضعيت جديد خواهد شد.

به گزارش مشرق، در مقدمه توافقنامه كه موارد حياتي و مهم براي دو طرف كه موجب شكل گيري آن شده ، آمده است: عنصر کليدي براي ايالات متحده ايجاد شرايطي براي ممانعت از رسيدن ايران به سطح نظامي غني سازي اورانيوم در کمتر از يک سال است.همينطور جلوگيري از بازفرآوري سوخت ساطع شده از هر منبع و توليد مقادير قابل توجه پلوتونيوم و ساخت مکانيسم هاي انفجاري هسته اي و ايجاد يک سيستم خاص بازرسي و كنترل دائمي بدون امكان هيچ گونه عقب نشيني يکجانبه و يا اعمال تغييرات در آن از نگراني هاي مهم ايالات متحده عنوان شده است.

به گزارش مشرق، در طرف ديگر اين توافقنامه طراحي شده توسط استراتژيست هاي اسرائيلي، موارد حياتي و مهم براي ايران به دو بخش پنهان و آشكار تقسيم شده است. در بخش پنهاني حفظ فن آوري غني سازي اورانيوم براي گزينه توسعه سلاح هاي هسته اي عنصر حياتي براي ايران به حساب آمده است و در بخش آشكار داشتن حق کامل دستيابي به انرژي هسته اي صلح آميز و حفظ حق غني سازي اورانيوم براي تامين سوخت هسته اي براي راکتورهاي موجود ، همينطور وادار کردن شوراي امنيت سازمان ملل متحد و دولت هاي غربي به لغو تمام تحريم هاي موجود عليه ايران و نظارت بر فعاليت هاي هسته اي ايران توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي به جاي نظارت فردي يا گروهي كشورهاي غربي و خودداري ايالات متحده از تلاش براي سرنگوني رژيم ايران ، نگراني هاي مهم ايران عنوان شده است.

نماي کلي توافق:

مقدمه

هر دو طرف به حق مسلم ايران براي حفظ و توسعه پروژه هسته اي غير نظامي براي مقاصد صلح آميز اذعان ميكنند. هدف از اين توافقنامه هم تحقق اين حق است.

هسته قرارداد: چارچوب سياسي

1. توافق بين ايالات متحده و ايران با حمايت 5 +1، با آژانس بين المللي انرژي اتمي به عنوان يک عضو فعال صورت مي گيرد.

2. طرفين بدين وسيله پايان روابط خصمانه بين خود را اعلام مي كنند.

3. دو کشور تماس مداوم بين خود را حفظ خواهند كرد.

4. ايالات متحده تحريم هاي خود را خواهد برداشت و براي برداشتن تحريم هاي اعمال شده توسط شوراي امنيت سازمان ملل و ديگر کشورها تلاش خواهد کرد. تحريم ها در مراحل مختلف بر اساس پيشرفت در اجراي موافقت نامه، به خصوص با توجه به حذف از اورانيوم غني شده از ايران و تعطيلي تاسيسات فردو برداشته خواهد شد.

فني و مهندسي: توليد مواد

.1 توانايي انباشت اورانيوم غني شده در ايران با استفاده از هر فن آوري تا 5،000 کيلوگرم SWU در هر سال محدود خواهد شد.

.2 هيچ اورانيوم 235 فراتر از سطح 5 درصد در ايران غني سازي نخواهد شد، اين اورانيوم هم به طور انحصاري در نيروگاه هسته اي در بوشهر استفاده خواهد شد. غني سازي اورانيوم توسط هر روشي به تاسيسات نطنز محدود است.

3. تمام فعاليت هاي هسته اي در نيروگاه فردو به حالت تعليق در خواهد آمد و تمام تجهيزات غني سازي برچيده خواهد شد و به جاي ديگر منتقل خواهد شد.

4. بمحض رسيدن 500 کيلوگرم اورانيوم غني شده (در قالب UF6) به ايران ، اين مقدار بلافاصله براي توليد سوخت از ترکيب UO2 براي راکتور بوشهر در تاسيسات تبديل اورانيوم در ايران و يا در روسيه كاملا استفاده خواهد شد.

5. همه سوخت هسته اي غني شده نيروگاه بوشهر به روسيه منتقل خواهد شد. سوخت هسته اي براي راکتور هاي ديگر از خارج از ايران خريداري خواهد شد. تمام قراردادهاي خريد شامل تعهد به بازگشتن سوخت به کشور مقصد، پس از غني سازي خواهد بود.

6. ايران راکتور IR-40 زير ساخت در اراک را عملياتي نمي کند و هيچ راکتور زير 3.5 درصد ديگري را ساخت يا عملياتي نخواهد كرد.

7. ايران اورانيوم خام و يا هر ماده ديگري را به منظور استفاده براي توليد پلوتونيوم يا تريتيوم است را غني سازي نخواهد كرد.

8. تمام فعاليت هاي مرتبط با استخراج پلوتونيوم از اورانيوم غني شده غدغن خواهد شد مگر در مقياس آزمايشگاهي در وزن اورانيوم غني شده بيش از يک کيلوگرم در سال ممنوع است.


امنيتي:افزايش نظارت هاي بين المللي

1. ايران پايبندي خود به تمام بخش هاي توافق را براي تضمين برقراري رژيم بازرسي حفظ خواهد كرد و از هر گونه فعاليت ممنوع يا پنهاني خودداري خواهد كرد.

2. سيستم بازرسي بر اساس اطلاعات جمع آوري شده توسط منابع خود و ساير اطلاعات به عنوان مبنايي براي برنامه ريزي فعاليت خواهد كرد.


3. ايران پروتکل الحاقي را به عنوان پايه و اساس افزايش نظارت هاي بين المللي را مطابق با گسترش موافقت هاي ذيل دوباره تصويب خواهد كرد.

4. گسترش بازرسي ها عبارتند از:

4.1 دسترسي آزاد به هر موقعيت و تاسيسات در ايران.
4.2 اجازه نمونه برداري و اندازه گيري در هر نقطه ايران و در هر نقطه از قلمرو حاکميت ايران
4.3 دسترسي نامحدود به اسناد و سوابق، از جمله کامپيوتر و مستندات علمي و فني
4.4 دسترسي نامحدود به پرسنل ايراني
4.5 نظارت عکاسي به طور مداوم در نقاط حساس توسط سيستم تأييد تعيين مي شود. اين عکس ها مستمرا به يک مرکز تاييد خارج از ايران منتقل خواهد شد. بروز هر گونه مشكل در عکاسي فورا بررسي خواهد شد.


.5 کميته مستقل بين المللي از کارشناسان به منظور نظارت بر نتايج حاصل از فعاليت هاي سيستم بازرسي و حل و فصل اختلافات ناشي از تفسير نتايج بازرسي مورد نياز تشكيل خواهد شد.


اجراي موافقتنامه

1. اين توافق نامه 30 روز پس از امضا اجرايي خواهد شد. اين توافقنامه در صورت عدم تصويب در دو كشور در طي 60 روز به صورت خودکار لغو خواهد شد.

2.مدت زمان اين قرارداد نامحدود ، و هر گونه تغيير به توافق هر دو طرف خواهد بود.

3. هر گونه تخلف از اين توافقنامه، که توسط کميته اي از کارشناسان تعيين شده شناسايي خواهد شد، به طور خودکار موجب تجديد طيف گسترده اي از تحريم ها بدون نياز به تصميم گيري هاي بيشتر خواهد شد.

4. هر گونه تخلف اجرايي، مانند محدود کردن فعاليت هاي راستي آزمايي، به طور خودکار موجب تمديد تحريم ها بدون نياز به تصميم گيري هاي بيشتر خواهد شد.

منبع:مشرق